ترمومتر یا دماسنج به وسیله ای گفته می شود که به منظور اندازه گیری حرارت و دما مورد استفاده قرار می گیرد. ترمومتر انواع مختلفی دارد که از هر یک برای کاربرد های خاصی استفاده می شوند.
ترمومتر دستگاهی است که در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان مثال می توان از استفاده ترمومتر در مقاصد پزشکی نام برد. همچنین ار دماسنج در کولر خانه و صنعت نیز استفاده می شود.
دماسنج ها بر اساس خواص مختلفی كار می كنند که به هر یک از اين خواص کمیت دماسنجی گفته می شود. مهمترین کمیت های ترمومتریک عبارتند از حجم يا ارتفاع يك مايع در دماسنج معمولی که معروف ترین آنها ترمومتر جیوه ای موجود در منازل است.
فشار يک گاز خاص در حجم ثابت و يا حجم گاز در فشار ثابت در دماسنج گازی، مقاومت الکتريکی سيم استفاده شده در دماسنج مقاومتی، جريان الکتريکی در اتصال دو فلز ناهمگون به یکدیگر (در دماسنج ترموكوپلی)، مطابقت رنگ نور لامپ رشته ای در آذرسنج ها که به پیرو متر یا آذرسنج نیز معروفند و دیگر پارامتر های موثر در اندازه گیری دما.
کنترلرهای دما دیگر تجهیزات وابسته به دماسنج هستند که با توجه به نام آنها واضح است وظیفه کنترل دما در طی فرآیندهای آزمایشگاهی و رساندن این کمیت به دمایی مشخص که به اصطلاح ست پوینت خوانده می شود را دارند.
ترمومتر ها انواع مختلفی دارند: ترمومترهای انبساطی ( دماسنج معمولی ) – ترمومترهای گازی – دماسنج ترموکوپلی – پیرومتر – دماسنج پزشکی ( شامل دماسنج دهانی دیجیتال – دماسنج گوشی -دماسنج غیرتماسی و … ) – ترمومتر مواد غذایی